लोकल मराठी : बऱ्याच लोकांना दिवसा ऊर्जा हवी असते किंवा दिवसभरात विश्रांती साठी थोडा का प्रमाणात वेळ हवा असतो. अशा व्यक्तींमध्ये दिवसा झोप घेणे ही एक लोकप्रिय प्रथा झालेले आहे. झोप पंधरा मिनिटांची असो किंवा मोठी असो हे आवर्जून घेतलेली ब्रेक मनाला ताजे तवाणे तर ठेवतात आणि शरीरातील ऊर्जेचे उत्पादन वाढवण्यास आपल्याला मदत करू शकतात.
पण तुम्हाला हे सर्वात महत्त्वाची गोष्ट माहित आहे का दिवसा थोडा वेळ झोपण्यासाठी नियमितपणे वेळ काढणे तुमच्या मेंदूसाठी चांगले असते आणि ते मेंदूला जास्त काळ कार्य ठेवण्यास मदत करते?
दिवसभरात तीस मिनिटांची झोप घेतल्यामुळे मेंदूचे आरोग्य सुधारते
युनिव्हर्सिटी कॉलेज लंडन आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ द रिपब्लिकन उरुग्वे येथील संशोधकांनी अभ्यास केलेला आहे. या संशोधनात असे आढळले आहे की दिवसात 30 मिनिटांची झोप घेतल्यामुळे मेंदूच्या आरोग्य मोठ्या प्रमाणात सुधारत होत असते आणि स्मृतीभ्रंश होण्याचा धोका सुद्धा कमी होतो. जनरल स्लिप हेल्थ मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या या अभ्यासानुसार संशोधनात 40 ते 59 व्या गटातील सुमारे चार लाख ब्रिटिश व्यक्तीकडून मिळालेले माहिती एकत्रित केली गेली आहे.
यामध्ये असे आढळून आले आहे की नियमित झोप घेतल्याने मेंदूची आकुंचन कमी होऊ शकते आणि वृद्धत्वाची प्रक्रिया सात वर्षांनी पुढे ढकलले जाऊ शकते. तसेच पुढे संशोधकांनी हे देखील शोधून काढलेले आहे की सवयीनुसार डूलकी घेणाऱ्यांमध्ये आणि डूलकी न घेणाऱ्यांमध्ये मेंदूच्या आकारमणात किंवा अवयवांच्या आकारात सरासरी 2.6 ते 6.5 वर्ष अशा प्रकारच्या वयोमानाचा फरक जाणवलेला आहे.
काही लोकांसाठी छोटीशी झोप हे एका रहस्याचा भाग असू शकतो. पण जे आपण वृद्ध होत असताना मेंदूचे आरोग्य टिकवून ठेवण्यात मदत करू शकते. असे या एमआरसी युनिट फॉर लाईफ लाँग हेल्थ अँड एजिंग येथील ज्येष्ठ लेखिका डॉक्टर व्हिक्टोरिया गार फिल्ड यांनी सांगितले आहे.
दिवसा डूलकी घेणे व मेंदूचे आरोग्य यांच्यातील संबंध जाणून घ्या
आपण जे दिवसा डूलकी घेतो आणि मेंदूचे आरोग्य यांच्यातील संबंधाबाबत सांगताना मीरा रोड येथील हॉस्पिटलचे सल्लागार इंटरनॅशनल न्यूरोलॉजिस्ट डॉक्टर पवन पै म्हणाले की नेहमी डूलकी घेतल्याने मेंदूच्या आकारमानत वाढ होण्यास मदत करू शकते. जे स्मृतीभ्रंश भविष्य किंवा अल्झायमरचा धोका कमी होण्याची संबंधित आहे.
अशाप्रकारे एखादी व्यक्ती त्याचा तिच्या संज्ञानात्मक कार्यामध्ये म्हणजे समृद्धी सतर्कता भाषा निर्णय घेणे आणि समस्या सोडवण्याच्या क्षमतेमध्ये सुधारणा करण्यास आणि स्मृती अबाधित ठेवण्यात मोठ्या प्रमाणात सक्षम असेल तसेच नियमित दुपारची डूलकी घेणे हे चांगल्या मानसिक चपळ तेशी संबंधित असू शकते.
दिवसा झोप घेणे यावर तज्ञांचे मत
दिवसा झोप घेतल्याने काय होते हे तज्ञांनी पुढे सांगितले की, दिवसा झोपलेल्या झोपेमुळे ऊर्जा वाढण्यास, लक्ष सुधारण्यास, सतर्कता आणि मानसिक स्पष्टता वाढविण्यास मदत होते. या विषयावरील सर्व गैरसमज दूर करण्यासाठी डॉक्टरांशी बोलणे हे अत्यंत चांगले आहे. तुम्ही किती मिनिटे झोप घेऊ शकता आणि केव्हा घेऊ शकता यांसारखे प्रश्न तुमच्या तुम्ही फॅमिली डॉक्टरांना सुद्धा विचारू शकतात.
यासोबतच दुपारी लवकर झोप घेणे आणि एका तासासाठी नाही तर किमान फक्त सात ते दहा मिनिटे छोट्या प्रमाणात एक डूलकी घेणे चांगले आहे असे तज्ञांच्या मध्ये सांगता येते. दिवसा जास्त वेळ एखाद्याच्या दैनंदिन झोपेमध्ये व्यत्यय आणू शकते.
दिवसा किती वेळ आणि केव्हा झोप घ्यावी?
हैदराबाद येथील यशोदा हॉस्पिटल सल्लागार इंटरनल फिल्म यांनी सांगितले की 15 मिनिटांपेक्षा कमी काळ टिकणारे दूर केला म्हणतात आणि तीस मिनिटांच्या जास्त काळ टिकणाऱ्या ढोलकीला म्हणतात. तसेच सतर्कता त्वरित वाढवते आणि चांगली संज्ञात्मक क्षमता देते परंतु हा प्रभाव एका तासापेक्षा कमी का टिकतो. काही तासांसाठी संज्ञात्मक क्षमता स्मरणशक्ती आणि सतर्कता सुधारते.
